Herinner je je de film Sliding Doors nog? Voor de jongere lezers: in de openingsscène volg je een jonge vrouw (Gwyneth Paltrow – die ken je zéker) op weg naar de metro. Ze is laat en ziet dat de deuren van de wagon al beginnen te sluiten. Vanaf dat moment splitst de film zich op in twee verhaallijnen: in de ene haalt ze de trein; in de andere is ze net te laat. De consequenties zijn verstrekkend.
Eerste Saab
Ik vind dat een geweldig uitgangspunt voor een film; ook ik kan me behoorlijk verliezen in de “wat-als-vraag”. Wat als ik mijn eerste Saab 900 niet gekocht had, een auto die me werd aangeboden op een moment dat ik er helemaal niet naar op zoek was. Hoeveel Saab-vrienden had ik nooit ontmoet? En wat als mijn vrouw had gekozen voor universiteit dichter bij huis? Mocht je dit nu lezen en denken: Niels, stop met die hypothetische onzin, hou dan nog even vol, want ik sta op het punt om dit stuk autogerelateerd te maken.
Flashback naar 1969 waar een jonge Tony Scott – de regisseur, helaas niet meer onder ons – werd ingelijfd in het productiehuis van zijn oudere broer. Er was wel wat overtuiging nodig om Tony richting het commerciële “Ridley Scott Associates” te bewegen; het maken van commercials lag niet bepaald in het verlengde van wat Tony als documentairemaker in gedachten had. Maar Ridley wist dat zijn broer een zwak had voor auto’s en hij beloofde Tony een Ferrari binnen zijn eerste jaar bij RSA. Hij hield woord en het spreekt voor zich dat Tony bleef werken in de reclame. Voorlopig dan, want zijn stijlvolle commercials bevatten ook toen kenmerken van de latere filmregisseur.
Jachtvliegtuig
Ondertussen stond aan de andere kant van de wereld een eigenwijze Zweedse automaker in de startblokken om de wereld te veroveren met wat hun grootste commerciële succes zou worden: de 900. De iconische panoramische cockpit was een directe verwijzing naar het DNA van Saab: Svenska Aeroplan Aktiebolaget was immers in 1937 ontstaan als vliegtuigbouwer. En nu, in een poging de 900 Turbo te positioneren als dé snelle en compacte executive, was Trollhättan op zoek naar een regisseur die de 900 in film en imago kon verbinden met het Saab 37 Viggen jachtvliegtuig.
-Scott doet wat Scott het beste kan, met een spitting image van Tom Cruise z’n karakter LT Peter “Maverick” Mitchell op 1:25
En dat is precies wat autofanaat Tony Scott deed. Terugkijkend op die fantastische jaren reclame – kijk ‘m en je kent de essentie van de jaren ’80 – legde hij eigenlijk daar al de fundering voor de film Top Gun, met een 900 chauffeur die je zo zou kunnen verwarren met Tom Cruise’s personage. Producenten Don Simpson en Jerry Bruckheimer moeten dat ook hebben gezien. In 1985, nadat ze het scenario voor Top Gun hadden goedgekeurd, nodigden ze Tony Scott uit in Hollywood en de rest is geschiedenis.
En als dat waar is, wat denk jij: zou Top Gun hebben bestaan zonder Saab?
Praat mee